Jeż domowy – opieka, pielęgnacja, karmienie. Jak zajmować się jeżem pigmejskim?

 Pies, kot, chomik czy rybki? Wiele osób zastanawia się jakie zwierzę domowe będzie najbardziej odpowiednie. Jeżeli nie zależy nam na spacerach z pupilem czy długich zabawach, można wybrać zwierzaka, który nie wymaga wielu godzin opieki. Przykładem takiego domowego pupila jest jeż pigmejski, zwany również afrykańskim. Nie jest to jeż, którego możemy spotkać w lesie czy ogródku, a specjalny gatunek, przystosowany do życia w domu. Jeże można oswoić, ale trzeba pamiętać, że to dzikie zwierzęta i nie wszystkie mogą lubić zabawy czy głaskanie. Są urocze i wyjątkowe, ale przed zaproszeniem jeża do swojego domu, należy poznać ich potrzeby i sposoby pielęgnacji.

Jeż pigmejski – krótka charakterystyka

Jeż pigmejski to zwierzę, które pochodzi z Afryki. Nie występują w naturze, pochodzi ze skrzyżowania dwóch gatunków, tzn. jeża biało brzuchatego oraz jeża północnoafrykańskiego. Jeże afrykańskie występują w wielu kolorach, ale ich cechą wspólną jest biały brzuch. Możemy spotkać odmiany białe, beżowe, rude i ciemnobrązowe. Grzbiet jeża domowego pokryty jest kolcami oraz miękką sierścią. Młode jeże przechodzą quilling tzn. gubienie kolców, które trwa od 30 do 60 dni. Zwierzęta są krępe, przypinają nieco świnkę morską. Długość ich ciała wynosi do 15 do 25 cm, samiczki są z reguły większe. Ważą od 350 do 700 g, żyją ok. 4-8 lat, ale zdarzają się zwierzątka, które dożywają nawet 11 lat.

Jeże przesypiają większość dnia, ach okres aktywności przypada na godziny nocne, najczęściej między 20 a 5 rano. Aktywność uzależniona jest od wielu czynników, m.in. wieku jeża, jego nastroju, pogody oraz pory roku. Są ciche, jedynie czasami wydają pomruki radości. Nie zawsze dobrze dogadują się z innymi przedstawicielami gatunku, preferują samotniczy tryb życia, dlatego w terrarium powinny przebywać pojedynczo. Jeże nie zawsze są chętne do bliskiego kontaktu z człowiekiem, więc jeżeli dany egzemplarz nie wykazuje zainteresowania zabawą, nie należy go do tego zmuszać.

Głaskanie na siłę może być źródłem silnego stresu dla jeża. Jeżeli jeż będzie zdenerwowany, zwinie się w kulkę i nastroszy igły. Są również zwierzęta, które lubią pieszczoty, przywiązują się do człowieka i okazują mu sympatie. Jeże są ciekawskie, lubią nowe zapachy, dlatego mogą żyć w domach, gdzie są już inne zwierzęta, np. kot lub pies. Oczywiście trzeba uważać, aby inny pupil nie zrobić krzywdy jeżykowi. Ważny jest również codzienny kontakt z człowiekiem, ale nie należy robić nic na siłę. Jeże pigmejskie rzadko wywołują alergię, ale przed zakupem warto sprawdzić, czy nie pojawia się reakcja uczuleniowa. Zwierzęta nie są polecane dla małych dzieci, chyba że w opiece będą pomagać rodzice.

Terrarium dla jeża domowego – wymagania

Jeże pigmejskie najlepiej hodować w terrariach. Klatki nie są polecane, ponieważ trudno utrzymać w nich stałą temperaturę. Jeże afrykańskie są ruchliwe, dlatego pomieszczenie musi mieć odpowiednie rozmiary. Zalecana długość terrarium dla jednego jeża to 100-120 cm i szerokość ok. 60 cm. Miejsce, w którym przebywa jeż, nie powinno stać w przeciągu, musi być ciepłe i suche. Jeże najlepiej czują się w temperaturze 22–24°C, która również jest przyjemna dla ludzi. Jeżeli w domu jest chłodniej, w terrarium należy zamontować ogrzewanie. Mogą to być żarówki, kable grzewcze lub ceramiczne emitery ciepła.

Niezbędny jest termometr, który pozwoli na regularny monitoring temperatury. Przebywanie w niskiej temperaturze może wprowadzić  jeże w stan hibernacji, a w zbyt wysokiej w sen letni. Zjawiska te są groźne, często kończą się tragicznie. Aby mieć pewność, że jeże mają odpowiedni klimat, można zdecydować się na termostat, który utrzyma optymalną temperaturę w terrarium.

Wyposażenie terrarium

Terrarium, w którym przebywa jeż pigmejski, musi być odpowiednio wyposażone. Przyda się budka do spania, miseczka na jedzenie i druga na wodę, bezpieczny, zabudowany kołowrotek i inne zabawki. Jeże lubią piłeczki, tunele, kawałki rur PCV, rolki papierowe. Poidełko nie jest wskazana, ponieważ może uszkodzić delikatne ząbki jeża. Zwierzęta lubią się zagrzebywać, dlatego do domu lub  norki można włożyć pocięte kawałki polaru, w których jeżyk domowy prześpi dzień. Jeże lubią biegać, świetną opcją jest wybieg, na którym zwierzęta mogą bawić się w nocy. W trakcie nocnych aktywności potrafią przebiec nawet kilkanaście kilometrów.

Brak ruchu nie jest wskazany, ponieważ może przyczynić się do otyłości jeży, a także być przyczyną wielu chorób i nadmiernej ospałości. Terrarium można wyścielić odpylonymi, bezzapachowymi trocinami, a kuwetę lub miejsce, gdzie jeże załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne, drewnianym żwirkiem dla kotów. Nie jest polecane terrarium piętrowe, bo ruchliwy jeż może łatwo spać, a to grozi poważnymi problemami.  

Co jedzą jeże pigmejskie?

Jeże afrykańskie nie są zbyt wymagające, ale warto zadbać, aby ich posiłki były urozmaicone. Podstawowym pokarmem powinna być wysokiej jakości karma dla kotów, zarówno mokra, jak i sucha, które nie zawiera dodatku zbóż i konserwantów. Zwierzęta przepadają również za robakami, świerszczami czy larwami owadów. Dietę można uzupełnić przez podawanie odżywczej karmy dla jeży, która dostarczy wszystkie niezbędne składniki. Ważne, aby w pożywaniu były spore ilości białka. Idealne proporcje to 30%-50% białka, 10%-20% tłuszczu.

Jeżom można również podawać przysmaki, które mamy w domu. Będą zachwycone kawałkiem jajka na twardo, owocami i warzywami. Można im podawać kawałki jabłek, gruszek, melony i banany. Z warzyw wskazana jest fasolka, gotowana marchew, zielony groszek, pomidory, szpinak, jarmuż i sałata. Domowym jeżom można podawać również drobno pokrojony gotowany drób lub surowe ryby. Do posiłków można dodać otręby pszenne lub płatki owsiane.

Dla jeży zakazana jest wołowina, produkty mleczne, cebula, surowa marchew, kukurydza, orzechy, kapusta, papryka, przyprawy oraz czekolada. Dziennie jeże powinny zjadać ok. 3 łyżki pożywienia. Nie należy ich przekarmiać, ponieważ mają skłonność do nadwagi. Posiłki nie powinny być zimne, podawane prosto z lodówki. Jeżom należy zapewnić stały dostęp do wody, najlepiej przegotowanej. Dorosłe osobniki powinny dostawać pokarm raz dziennie, przy zgaszonym światłe. Samice oraz młode jeże muszą mieć stały dostęp do jedzenia. Nowe produkty należy wprowadzać stopniowo, ponieważ jeże są wrażliwe na zmiany i na skutek nieznanego jedzenia, mogą wystąpić problemy trawienne.

Ile kosztuje jeża pigmejskiego?

Aby mieć pewność, że jeż jest zdrowy, najlepiej kupić go z zarejestrowanej hodowli. Każde zwierzę powinno mieć indywidualny numer oraz rodowód, wystawiony przez Klub Jeża Pigmejskiego z Wielkiej Brytanii. Cena jeża z hodowli wynosi od 700 do nawet 1500 zł. Zdarzają się również niższe ceny, ale warto sprawdzić, skąd pochodzi danych osobnik i w jakich warunkach był hodowany.

Jeże z dobrych hodowli są oswajane już od pierwszych dni życia, dlatego szybciej nawiązują kontakt z człowiekiem. Utrzymanie jeże nie jest drogie. Największym, ale jednorazowym wydatkiem jest zakup terrarium. Inne wydatki oscylują w okolicach 50 zł miesięcznie. Jest to sucha i mokra karma, trociny lub żwirek oraz owoce i smakołyki z naszej kuchni

Starość jeży domowych

Jeże żyją średnio 5-6 lat, dlatego już w wieku 3 lat stają się mniej ruchliwe i mniej chętne do zabaw. W tym okresie należy zmienić sposób żywienia naszych pupili. Karma nie powinna być twarda, należy rozmaczać ją w wodzie. Starszym jeżom warto podawać suplementy na apetyty, zalecone przez weterynarza. Starsze osobniki lubią ciepło, dlatego należy zadbać, aby temperatura w terrarium wynosiła ok. 25 stopni Celsjusza.

Jak dbać o zdrowie jeży pigmejskich?

Jeże afrykańskie mogę dożyć nawet 10 lat, muszą mieć zapewnioną odpowiednią jakość pokarmu oraz regularną opiekę weterynarza. Aby jeż cieszył się dobrym zdrowiem, należy:

• Zadbać o kontrolne wizyty u weterynarza, które powinny odbywać się co pół roku. Do lekarza należy iść zawsze, gdy z jeżem dzieje się coś niepokojącego np. traci na wadze, ma problem z chodzeniem lub jest osowiały.
• Raz do roku warto wykonać badanie kału, który pozwoli wykryć ewentualne pasożyty.
• W domu jeże należy raz w miesiącu kąpać. Woda powinna mieć temperaturę ciała jeża, do czyszczenia można użyć delikatnej szczoteczki do zębów oraz szamponu dla dzieci. Po myciu zwierzę należy możliwe najdokładniej wysuszyć ręcznikiem.
• Po kąpieli trzeba wyczesać jeża, a skóry i igły natrzeć oliwą z oliwek lub oliwką dla dzieci.
• Jeże uwielbiają kąpiele piaskowe, które polegają na tarzaniu się w misce z piaskiem.  Warto zapewnić im tę formę rozrywki.
• Raz na 2-4 tygodnie trzeba podcinać zwierzakom pazurki.
• Ważne jest, aby szybko usuwać zabrudzoną odchodami ściółkę. Dzięki temu terrarium nie będzie brzydko pachniało.

Jeże pigmejskie, jak wszystkie zwierzęta, mogą chorować. Najczęściej cierpią na problemy jelitowe, zwiane z nieodpowiednim lub zbyt zimnym pokarmem. Zdarza się, że w trakcie zabaw mogą naciągnąć lub zwichnąć kończyny. Zbyt niskie temperatury mogą skończyć się przeziębieniem lub hibernacją. Inną dolegliwości, które mogą wystawić u jeży domowych to swędzenie skóry lub reakcje alergiczne. W przypadku  wystąpienia jakichkolwiek problemów należy niezwłocznie skontaktować się z weterynarzem.

Jeż w domu to wspaniała przygoda, ale należy pamiętać, że to żywe zwierzę, wymaga odpowiedniej pielęgnacji i zainteresowania. Nie warto sugerować się jedynie modą, decyzja o posiadaniu jeża domowego musi być przemyślana, bo to obowiązek na wiele lat. Jeżeli jesteśmy gotowi na przyjęcie kolczastego przyjaciela, pozostaje tylko poszukanie dobrej hodowli i wybranie domowego pupila.